1. Mətni diqqətlə oxuyun və 1-5-cu tapşırıqları mətn əsasında cavablandırın.
Sözün yeri
Kainatda olan canlıların ən alisi, ən mükəmməli insandır. Əbəs yerə deyilməyib ki, Yer üzünün əşrəfi insandır. İnsan digər canlılardan fərqli olaraq, şüurludur. Bu da insanı bütün canlı
varlıqlardan yüksəkdə tutur. İnsanlar əməlinə, xarakterinə, mənəvi keyfiyyətlərinə görə müxtəlifdirlər.
Bir gün məşhur filosof Platona kiminsə onu təriflədiyini çatdırırlar. O deyir:
– Görəsən, dilimdən hansı nöqsanlı söz çıxıb ki, belə cahil adam məni tərifləyir?
İnsanı fərqləndirən vacib xüsusiyyətlərdən biri onun danışığı, dilindən çıxardığı sözün yerini bilməsidir. İnsanın başına hər iş dilinin ucbatından gəlir.
Günlərin birində biri dünyagörmüş qocanın
yanına gəlir¹ və deyir:
– Deyirlər k i, m ən danışığımı bilmirəm, yerli-yersiz hər kəsin qəlbinə dəyirəm. Bilirəm ki, onlar haqlıdırlar. Hiss edirəm ki, çox vaxt dilimi dinc saxlaya bilməməyim, işlətdiyim biçimsiz
sözlər çoxlarının qəlbini
qırıb². Xahiş edirəm, .................. . Səhvlərimi düzəltmək istəyirəm.
Qoca düşünür, sonra evdən bir yastıq gətirib3 adama verir və deyir:
– Al bunu, çıx [evin başına], yastığı aç, içindəki tükləri yerə boşalt, bura qayıt.
Həmin adam məsələnin asan həll olunacağından
xoşhal olub dama çıxır, yastığın tüklərini ətrafa səpələyir, sevincək müdrikin yanına qayıdır. Qoca deyir:
– İndi bütün tükləri yığ, mənə gətir.
Adamın təəccübdən gözləri böyüyür:
– Bu qədər xırda tükləri necə yığmaq olar?
Qoca deyir:
– Söz də belədir. Ağızdan çıxarsa, yığa bilməzsən. Çalış ağzından bişməmiş söz çıxarma.
Qocanın bu sözləri adama dərs olur. O gündən ciddi şəkildə ağzına sahiblik etməyə çalışır.
Həqiqətən, insan danışığına diqqət etməlidir. Qəlb sındırmaq, ürək bulandırmaq5 cahillik əlamətidir.
Sual 1: Mətndə tünd-qara hərflərlə yazılmış ifadəni verilmiş ifadələrin hansı ilə əvəz etmək olar?
1. razı qalıb
2. ehtiyat edib
3. məmnun olub
4. bədgüman olub
Maraqlı mətnlər idi
Heç
17-ci sual sehvdir.Molla Nəsrəddin jurnalında bənzəyirdi.Heqiqidir.Oxsamaq olar.
Hə, mən də o variantı yazmışdım səhv çıxdı
salam çox xahiş edirƏm riyaziyyat 9 cu sinif buraxiliş imtahaninin birinci mərhələsi üzrə online sınaq təşkil edəsiniz
aha duzdu lazimdi olsa ela olar nezere alin xahis