Müəllimlərin İşə qəbulu və Diaqnostik qiymətləndirmə – COĞRAFİYA (2019)

Yanvar 11, 2019Noyabr 23, 2019 Elman Mehdizadə

1. Hansı ölkələrdə əhalinin təbii artımının azaldılması siyasəti həyata keçirilir və buna səbəb:

A.Fransa, İsveç, Kanada: urbanizasiya prosesinin yüksək olması

B.Nigeriya, Əfqanıstan, Pakistan: ərzaq probleminin kəskinləşməsi

C.Çin, Monqolustan, Hindistan, suburbanizasiya prosesinin yüksək olması

D.Rusiya, Avstraliya, İspaniya: ərzaq probleminin kəskinləşməsi

E.AFR, ABŞ, İtaliya: əhalinin həyat səviyyəsinin aşağı olması

A.70 m və 20 m

B.70 m və 25 m

C.75 m və 25 m

D.75 m və 20 m

E.75 m və 15 m

A.nival və subnival

B.alp və subalp çəmənləri

C.yarımsəhra və quru-çöl

D.dağ-meşə

E.düzən-meşə

4. Ayın Yerdən yalnız bir tərəfinin görünməsinin səbəbi:

A.Ayın öz oxu ətrafında fırlanma dövrünün Yer ətrafında fırlanma dövrünə bərabər olması

B.cazibə qüvvəsinin böyük olması və temperatur amplitudasının çox olması

C.Günəş ətrafında fırlanma sürətinin çox böyük olması

D.əsasən bərk süxurlardan təşkil olunması və daxilə doğru süxurların sıxlığının azalması

E.Ayın öz oxu ətrafında fırlanma dövrünün Yer ətrafında fırlanma dövründən çox az olması

A.Orta Sibir yaylası; mümkün buxarlanmanın yüksək olması

B.Qərbi Avstraliya; buxarlanma qabiliyyətinin az olması

C.Mərkəzi Afrika; yağıntıların illik miqdarının çox olması

D.Braziliya yaylası; enən havanın üstünlüyü

E.Ərəbistan yarımadası; rütubətlik əmsaslının vahiddən böyük olması

A.1, 3, 4

B.3, 5, 6

C.1, 2, 6

D.2, 4, 6

E.1, 4, 5

7. Yüngül sənaye sahələrinin məhsulları:

A.yun xalça, gön-ayaqqabı, mebel, kərpic

B.şüşə, kərpic, pambıq və ipək parça istehsalı

C.yun xalça, trikotaj, plastik kütlə, sintetik kauçuk

D.mahlıc, yun xalça, gön-ayaqqabı, xəz-dəri

E.sintetik kauçuk, gön-ayaqqabı, mebel, təbii

8. İllik yağıntı 250 mm, mümkün buxarlanma 1400 mm olan ərazilər üçün xarakterikdir:

fiziki aşınma intensivdir
dəmyə əkinçiliyi inkişaf etmişdir
pambıqçılğın inkişafı üçün əlverişli şərait vardır
səpələnən radiasiya üstündür
ifrat rütubətlənmə əraziləridir
düz radiasiya maksimum kəmiyyət alır

A.2, 4, 5

B.1, 2, 6

C.2, 3, 4

D.1, 3, 5

E.1, 3, 6

A.dəniz sahili mövqeyə malik olması

B.zəngin xammal bazasının olması

C.ucuz hidroenerji ehtiyatlarının bol olması

D.düzən relyefin üstünlüyü

E.gətirmə xammalın çox olması

10.

A.Böyük Qafqaz

B.Kiçik Qafqaz

C.Orta Araz (Naxçıvan)

D.Talış

E.Kür-Araz

11.

A.əhalinin sayının və sıxlığının çox olması

B.əsas emmiqrasiya region olması

C.sənayenin yüksək inkişafı

D.iqtisadi fəal əhalinin əsasən kənd təsərrüfatında çalışması

E.təbii artımın yüksək

12.

A.5550 m və 2220 m

B.3585 m və 5230 m

C.4250 m və 2220 m

D.5550 m və 3240 m

E.3585 m və 2220 m

13.

A.A. Humbolt

B.H.M. Stenli

C.V. Yanson

D.H.Z.Şirvani

E.D. Livinqston

14.

A.2, 3

B.1, 4

C.2, 5

D.1, 3

E.4, 5

15. Divergent (I) və konvergent (II) zamanı yaranan adalar1.İslandiya 2. Qalapaqos 3. Pasxa

4.Yapon 5. Aleut 6. Filippin 7. Azor

8.Yeni Zelandiya

A.I – 1, 2, 3, 7 - II –4, 5, 6, 8

B.I – 2, 3, 7, 8 - II –1, 4, 5, 6

C.I – 1, 2, 4, 7 - II –3, 5, 6, 8

D.I – 4, 5, 6, 8 - II –1, 2, 3, 7

E.I – 1, 4, 5, 7 - II –2, 3, 6, 8

16. Müşahidəçi müvafiq olaraq 45^o, 135^o və 270^o azimutlarla 5 km hərəkət edərsə hansı fiqur alınar

17.

A.isti və rütubətli iqlim şəraitində formalaşmışdır

B.sıx meşə örtüyü inkişaf etmişdir

C.qırmızı-sarı ferralit torpaqlar formalaşmışdır

D.düz radiasiyanın kəmiyyəti böyükdür

E.bataqlıq landşaftı formalaşmışdır

18. Kiçik Qafqazın cənub-şərq hissəsində yerləşən çayların əsas qidalanma mənbələrinin yeraltı sular olmasının səbəbi:

A.püskürülmüş süxurların səthə yaxın yerləşməsi

B.meylliyin böyük olması

C.sıx bitki örtüyünə malik olması

D.çökmə süxurlarla örtülü olması

E.düzənlik relyefinin üstünlüyü

19. Azimutal proyeksiyada ən az təhrif olunan materiklər:

A.Avrasiya, Şimali Amerika, Antarktida

B.Afrika, Antarktida, Avstraliya

C.Afrika, Avstraliya, Şimali Amerika

D.Antarktida, Afrika, CənubiAmerika

E.Antarktida, Avrasiya, Avstraliya

20.

A..

B..

C..

D..

E..

21.

A.meridianal istiqamətində yerləşmişlər

B.hündürlük qurşaqlarının sayı azdır

C.paleozoy erasında yaranmışlar

D.bir ölkənin ərazisində yerləşirlər

E.kontinental iqlimə malikdirlər

22.

A.I –3, 4, 5 II –1, 2, 6

B.I – 1, 3, 6 II – 2, 4, 5

C.I – 1, 2, 6 II – 3, 4, 5

D.I – 3, 4, 6 II – 1, 2, 5

E.I – 1, 4, 5 II – 2, 3, 6

23. Suvarmada geniş istifadə olunmayan çaylar və buna səbəb:

A.Amur, Yantszı; hövzələri soyuq iqlim qurşağında yerləşir

B.Amazon, Missisipi; ilboyu rütubətlənmə əmsalının vahiddən böyükdür

C.Amudərya, Sırdərya; yay aylarında quruyurlar

D.Konqo, Nil; hövzələri ifrat rütubətlənmə şəraitində yerləşir

E.Lena, Ob; hövzələri soyuq iqlim qurşağında yerləşir

24.

A.cənub tropiki

B.şimal qütb dairəsi

C.ekvator

D.şimal tropiki

E.cənub qütb dairəsi

25. Sivilizasiyanın əsasən formalaşdığı coğrafi ərazilər:

A.çay sahili və uca dağ zirvələri

B.dəniz sahili və bataqlıq sahələri

C.çöl zonası və çay sahili

D.səhra zonaları və tayqa meşələri

E.sıx meşəliklər və qütb zonaları

26.

A.2, 4

B.3, 4

C.2, 3

D.1, 2

E.1, 4

27. Ən hündür şəlalə, ən quraq ərazi və okean səviyyəsindən ən aşağıda yerləşən məntəqənin yerləşdiyi ölkələrin müvafiq ardıcıllığını təyin edin:

A.Kolumbiya, Səudiyyə Ərəbistanı, Misir

B.Venesuela, Çili, İordaniya

C.ABŞ, Çin, Rusiya

D.Venesuela, Liviya, Qazaxıstan

E.Braziliya, İran, Türkmənistan

28. Şimali Amerikanın relyefi üçün xarakterikdir:

A.qərb hissəsində tektonik proseslər çox zəif müşahidə edilir

B.şərqində Mezazoy yaşlı Appalaç dağları yerləşir

C.materikin cənubunda yerləşən Lavrentiya yüksəkliyində buzlaq relyef formaları üstündür

D.mərkəz və şərq hissəsində düzənliklərin üstün olması ekzogen proseslərlə əlaqədardır

E.Meseta, Böyük Hövzə yaylaları və Kolorado platosu materkin qərbində yerləşir

29. 50 m dərinlikdə süxurların temperaturu 25^o C-dir, 248 m dərinlikdə neçə dərəcə olar ( nəzərə alın ki, temperatur hər 33 m-də 1^o C artır)

A.19

B.28

C.31

D.6

E.20

30. Aşağıdakılardan hansı doğrudur:

A.Sakit və Hind okeanların sahələri fasiləsiz olaraq böyüyür

B.Anadolu, Şərqi Afrika və Qobi yaylalarında kimyəvi aşınma üstündür

C.Qafqaz, Pamir və Krım dağlarında şaquli zonallıq azdır

D.Orta Sibir və Braziliya yaylaları filiz faydalı qazıntılarla zəngindirlər

E.Sirklər, moren çöküntüləri və kanyon səth suların təsirindən yaranmışdır

31. Dünyanın fiziki xəritələrində daha çox horizontallarla təsvir edilən obyektlər:1. Amazon ovalığı 2. Qafqaz dağları

3. Efiopiya yaylası 4. Atlas dağları

5. Qərbi Sibir düzənliyi

A.1, 3, 4

B.2, 4, 5

C.1, 2, 5

D.1, 3, 4

E.2, 3, 4

32.

A.2, 3

B.1, 3

C.2, 5

D.1, 4

E.4, 5

33. Doğru olanı tapın:

A.Türkiyə - Cənub – Qərbi Asiya – Anadolu yaylası

B.Əlcəzair – Şimali Afrika – rütubətli iqlim

C.İtaliya – Orta Avropa – zəngin neft – qaz ehtiyatı

D.Xorvatiya –Cənub – Şərqi Avropa – inkişaf etmiş ölkədir

E.Braziliya – Cənubi Amerika – yarımsəhra və quru çöl iqlimi

34.

A.ABD və 13320 km

B.ACD və 12744 km

C.ABD və 11748 km

D.ACD və 13320 km

E.ABD və 12740 km

35. Hansı inzibati rayonlarda dağlıq relyef üstündür:

A.Tovuz, Ağsu, Şamaxı, Sabirabad, Astara

B.Yevlax, Siyəzən, Qobustan, Yardımlı, Şuşa

C.Şamaxı, Kəlbəcər, Qusar, Lerik, Şahbuz

D.Qəbələ, Balakən, Qax, Neftçala, Oğuz

E.Şahbuz, Ordubad, Şəki, Salyan, Qəbələ

36.

A.1, 3

B.2, 4

C.1, 2

D.1, 4

E.3, 4

37. Yarğanlara aid olmayan əlamət:

A.müvəqqəti axarların dağıdıcı fəaliyyəti nəticəsində yaranırlar

B.dağ yamaclarında inkişaf edirlər

C.daimi axarların yaradıcı fəaliyyəti nəticəsində yaranırlar

D.meylli sahələrdə daha sürətlə inkişaf edirlər

E.inkişafının son mərhələsi hamarlanaraq qobuya çevrilir

38. Ölkə əhalisinin 40%-i yəni 16 mln nəfəri şəhərlərdə yaşayır. Kənd əhalinin sayını tapın:

A.40 mln nəfər

B.30 mln nəfər

C.20 mln nəfər

D.16 mln nəfər

E.24 mln nəfər

39.

A.Dekan, Anadolu, Orta Sibir

B.Şərqi Afrika, Braziliya, Meksika

C.Orta Sibir, Meseta, Tibet

D.Braziliya, Tibesti, Ərəbistan

E.Qviana, Darfur, Anadolu

40. Qütb ulduzunun 70^o bucaq altında göründüyü paralel çevrəsi ilə Bakı şəhəriin yerləşdiyi paralel çevrəsi arasındakı məsafə fərqi neçə km-dir.

A.3330 km

B.12654 km

C.16230 km

D.7770 km

E.16992 km

41.

A.I və IV

B.III və II

C.II və V

D.III və I

E.IV və V

42.

A.Rusiya, Fransa

B.CAR, Braziliya

C.İndoneziya, Meksika

D.Rusiya, Meksika

E.Fransa, İndoneziya

43.

A.qış otlaqları və qoyunçuluq

B.yay otlaqları və heyvandarlıq

C.kartofçuluq və quşçuluq

D.baramaçılıq və arıçılıq

E.dəmyə əkinçiliyi və baramaçılıq

44. Tropiklərdən qütblərə doğru getdikcə qar xəttinin hündürlüyünün azalma qrafikini müəyyən edin:

45. Türk xalqlarını birləşdirən ümumi əlamətlər

dil və adət - ənənələri
şifahi və yazılı mədəniyyəti
eyni iqlim qurşaqlarında yerləşmələri
bütün ölkələrində heyvandarlığın əkinçilikdən üstün olması
bütün türk dövlət və qurumlarının eyni dinə sitayiş etmələri

A. 1, 5

B. 3, 4

C. 2, 5

D. 1, 2

E. 1, 3

46. Səhvi tapın

relyef, faydalı qazıntılar və dərəcə toru xəritənin coğrafi əsasın aiddirlər
tematik xəritələrdə hər hansı mövzu və ya hadisə daha müfəssəl təsvir olunur
ümumicoğrafi xəritələrə fiziki və iqtisadi xəritələr daxildir
xəritənin miqyası, məzmunu və təyinatından asılı olaraq obyektlərin ümumiləşdirilməsi generalizasiya adlanır
kiçik miqyaslı xəritələrdə əsasən kiçik ərazilər təsvir olunur

A. 2, 4

B. 1, 3

C. 4, 5

D. 1, 2

E. 1, 5

47. Doğru olanı tapın:

A.Yantszı - Yapon dənizi

B.Amur - Sarı dənizi

C.Murrey - Karpentariya körfəzi

D.Niger - Qvineya körfəzi

E.Parana - Karib dənizi

48.

A.yuxarı axınında bol yağıntı düşür

B.axımı tənzimlənmişdir

C.suvarmada istifadə olunmur

D.yerləşdiyi materikin bütün iqlim qurşaqlarından axır

E.mənbəyi ekvatorial və subekvatorial iqlim qurşaqlarında yerləşmişdir

49.

coğrafi koordinatları eynidir
eyni təzyiq qurşaqlarında yerləşirlər
eyni meridian üzərində yerləşirlər
yerli vaxtları eynidir
qrinviçdən olan dərəcə fərqləri eynidir
ekvatordan olan məsafələri eynidir

A.1, 3, 4

B.2, 5, 6

C.1, 3, 5

D.3, 4, 5

E.1, 2, 6

50. Mərkəzi Avropanın relyefi üçün xarakterik deyil:1. Sudet və qövsvari formada olan Alp v ə Karpat dağları yerləşir
2. Avrasiya və Hind – Avstraliya litosfer tavalarının sərhədində yerləşir
3. fəaliyyətdə olan vulkanlar geniş yayılmışdır və vulkanik süxurlar üstünlük təşkil edir
4. əsasən cavan dağlar üstünlük təşkil edir

A.1, 3

B.1, 2

C.3, 4

D.2, 3

E.2, 4

51.

A.Orinoko ovalığı

B.Pataqoniya yaylası

C.La-Plata ovalığı

D.Braziliya yaylası

E.Qviana yaylası

52. Faylı dağları müəyyən edin:

A.Kap, Əjdaha, Böyük Suayrıcı

B.Verxoyansk, Atlas, Himalay

C.Qaraqorum, Qafqaz, Talış

D.Kopetdağ, Krım, And

E.Appalaç, Kordilyer, Pamir

53. Bakıda saat 10³⁰-dur. Ondan cənub-şərqdə yerləşən yay gündönümündə günəş şüalarının 76,5^o bucaq altında göründüyü A məntəqəsində isə saat 14¹⁰-dur. A məntəqəsinin yerləşdiyi saat qurşağını və onun coğrafi koordinatlarını tapın.

A.VII, 10º şm.en. və 105º ş.u.

B.XXIII, 10º şm.en. və 5º q.u.

C.IV, 37º şm.en. və 55º ş.u.

D.III, 10º cn.en. və 105º ş.u.

E.VII, 10º cn.en. və 105º ş.u.

54.

1.Belçika 2. ABŞ 3. Monqolustan 4.Banqladeş 5. Yaponiya 6. Sudan

A.I –3, 4, 5 II –1, 2, 6

B.I – 1, 3, 6 II – 2, 4, 5

C.I – 1, 2, 5 II – 3, 4, 6

D.I – 3, 4, 6 II – 1, 2, 5

E.I – 1, 4, 5 II – 2, 3, 6

55. Ölkənin sahəsi 250000 km²-dir. 1980-ci ildə ölkə əhalisinin sayı 20 mln nəfər. 2010-ci ildə isə 30 mln nəfər olmuşdur. Bu dövrdə əhalinin orta sıxlığının artımını hesablayın:

A.40 nəfər

B.120 nəfər

C.80 nəfər

D.20 nəfər

E.50 nəfər

56.

A.səhralar geniş yayılmışdır

B.ərazilərindən şimal tropik xətti keçir

C.cavan dağ sistemləri üstünlük təşkil edir

D.sahilləri iki okean suları iləyuyulur

E.üzvi və kimyəvi aşınma prosesi üstündür

57.

A. 1, 4

B. 3, 6

C. 1, 5

D. 3, 4

E. 2, 6

58. Saxa-Yakutiya üçün xarakterikdir:1. kəskin kontinental iqlim şəraitində yerləşir
2. təbii sərvətlərlə zəngindir
3. sıx çay şəbəkəsinə malikdir
4. əhalinin sıxlığı yüksəkdir
5. düzənlik relyef üstündür
6. qoyunçuluq təsərrüfatı yüksək inkişaf etmişdir
7. enliyarpaqlı meşələr üstünlük təşkil edir
8. kənd təsərrüfatının inkişafı üçün aqroiqlim ehtiyatları məhduddur

A.3, 4, 5, 8

B.1, 2, 3, 8

C.1, 5, 6, 7

D.4, 5, 6, 7

E.1, 2, 4, 8

59.