Respublika fənn Olimpiadası – ONLİNE TEST

1.Azərbaycanda çəyirdəkli meyvəçiliyin daha çox inkişaf etdirilməsinə imkan verən təbii şərait.
A)Qışı soyuq keçən yarımsəhra və quru çöl iqlimi, boz qonur və şabalıdı torpaqlar
B)rütubətli subtropik iqlim, boz və boz qonur torpaqlar
C)qışı mülayim keçən quru subtropik iqlimŞ sarı və şabalıdı torpaqlar
D)kəskin kontinental iqlim, dağ çəmən və dağ-qara torpaqlar
E)yayı quraq keçən mülayim isti iqlim, boz və boz qonur torpaqlar

2.Yüngül sənaye hansı xammalı heyvandarlıqdan alır?
A)Gön-dəri, trikotaj, barama
B)Xəz-dəri, pambıq, cut
C)yun, ipək, kətan, sizal
D)Xəz-dəri, pambıq, trikotaj
E)Xəz-dəri, gön-dəri, yun, barama

3.Yayda quruyan, yazda və payızda bolsulu olan, qidalanmasında buzlaqların iştirak etdiyi çayların yerləşdiyi fiziki-coğrafirayonların müvafiq ardıcıllığını müəyyən edin.
A) Günnüt-Qapıcıq, Ceyrançöl-Acınohur, Talış
B) Abşeron-Qobustan, Lənkəran, Qanıx-Əyriçay
C)Vulkanik yayla, günnüt-Qapıcıq, Talış
D) Dağlıq-Şirvan, Zaqatala-Lahıc, Gəncə
E) Abşeron-Qobustan, Lənkəran, Qonaqkənd

4.Dünya okeanına birbaşa çıxışı olmayan, lakin dəniz gəmilərini qəbul edə bilən, neft və təbii qaz ehtiyatlarına malik türkdilli dövlətləri müəyyən edin:
A) Türkmənistan, Qazaxstan
B) Tacikstan, Qazaxstan
C) Qazaxstan, Özbəkistan
D) Qırğızıstan, Azərbaycan
E) Türkiyə, Monqolustan

5.Ölkəmizin kimya sənayesində istifadə edilən xammallar:
A) Fosforit, neft, daş kömür, uran
B) neft, təbii qaz, apatit, fosforit
C) Daş kömür, meşə, qlauber duzu, dəmir filizi
D) Dəniz suyu, neft, təbii kauçuk, meşə
E) neft, təbii qaz, mədən suları əlvan metal tullantıları

6. Bataqlıqlar üçün xarakterik ərazilər:
A) Qərbi Sibir, Şimal-Şərqi Sibir, Şərqi Avropa düzənliyinin şimalı
B) Qərbi Sibir, Barziliya yaylası, Meksika yaylası
C) Kür-Araz ovalığı, Braziliya yaylası, Mesopotamiya ovalığı
D) Qərbi-Sibir ovalığı, Çin düzənliyi, Kür-Araz ovalığı
E) Turan ovalığı, Mərkəzi Avropa, Şimal-Şərqi Sibir

7. Topa buludlara aid olan ümumi əlamətlər?
1. soyuq ərazilər üçün səciyyəvidir
2. leysan yağışlar səciyyəvidir
3. mülayim havanın tədricən yuxarıya qalması nəticəsində yaranırlar
4. əsasən aydın hava şəraitində formalaşırlar
5. isti ərazilər üçün səciyyəvidir.
A) 1,3,5 B) 2,5,6 C)2,4,6 D) 2,3,5 E)3,4,6

8. Aral dənizi sahillərini əhalinin tərk etməsi əlaqədardır:
A) Sahilboyunda kurort-turizm zonalarının yaradılması ilə
B) Aralın səviyyəsinin aşağı düşməsi ilə
C) Soyuq və quru küləkləri turşulu yağış yaratması ilə
E) Aralın ətrafında nəhəng sənaye müəssisələrin tikilməsi nəticəsində atosferin çirklənməsi ilə

9. İqtisadi cəhətdən fəal əhalinin təsərüfat sahələri üzrə bölgüsünə görə inkişaf etmiş ölkələri müəyyən edin:

A) III, IV, V
B) I, III, V
C) I, II, IV
D) I, II. III
E) II, IV, V
10. Mülayim qurşaqda iyul ayında dağın ətəyində 1200m yüksəklikdə havanın qeydə alınan ən yüksək temperaturu +15C-dir. Qar xəttinin hansı hündürlükdən keçdiyini hesablayın
A) 5200 m
B) 4700 m
C) 3700 m
D) 2500 m
E) 4100 m

11. Cənubi Amerikada rütubətli ekvatorial meşələr, savannalar və hündür dağ çəmənlikləri necə adlandırılır ?
A) selvas, preri, pampa
B) lyanos, pataqoniya, selvas
C) kampos, selvas, preri
D) selvas, kampos, paramos
E) selvas, lyanos, pataqoniya

12. Çayçılığın Lənkəran-Astara iqtisadi rayonunda inkişafı əlaqədardır:
1.Ərazinin düzən relyefi ilə
2.İqlimin rütubətli olması ilə
3.Yüksək ixtisaslı kadrların üstün olması ilə
4.Xəzər dənizinə çıxışın olması ilə
5.İşçi qüvvəsinin sayının çox olması ilə
6.Yarımsəhəra iqlimin üstünlüyü ilə
A) 2,6 B) 2,4 C) 1,3 D) 1,4 E) 2, 5

13.Dünyanın ən yüksək coğrafi enliklərdə yerləşən əraziləri fəth edən məşhur səyyahlar
A) Q.Hudzon, A.Tasman, A.Nikitin
B) R.Amundsen, H.Şirvani, A.Yunker
C) R.Piri, R.Amundsen, A.Humbolt
D) F.Bellinshauzen, D.Livinqston, R.Skott
E) R.Skott, R.Amundsen, R.Piri

14. Texnopollis nədir ?
A) Kənd təsərüfatı arealı
B) Əhalinin sıxlığı
C) Elm mərkəzlərin cəmləşdiyi ərazi
D) Əhalinin təbii artımının iki tipi
E) Əraziinin turizm ehtiyatları

15. Masazır, Böyük Şor, Binəqədi, Bülbülə göllərinin suyunun tırkibi indikinin əksinə olsaydı, yerləşdikləri ərazilərdə hansı dəyişikliklər baş verər?
1. Sahillərində səhra landşaftı yaranardı
2. Sahillərində meşə landşaftı yaranardı
3. il ərzində suyun səviyyəsi kəskin dəyişərdi
4. Suyun səviyyəsi sabit qalardı
5. Sahillərində kurort-turizm imkanları yüksək olardı
6. canlı aləmin miqdarı indikindən daha az olardı
A) 2 3 4 B) 2 4 6 C) 1 3 5 D) 2 3 6 E) 2 4 5

16. Qabarma və çəkilmənin iqtisadi əhəmiyyəti:
1.Sahilboyu suvarma sistemini sadələşdirir
2.Elektrik enerjisi istehsalında istifadə olunur
3.Faydalı qazıntılarının istismarında istifadə olunur
4.Balıq ovunda istifadə olunur
5.Dəmiryol nəqliyyatının işini asanlaşdırır
6.Gəmilərin limana yaxınlaşarkən istifadə olunur
A) 1,2,3 B) 2,4,6 C) 1,3,5 D) 3,4,5 E) 2,4,5

17.Türk dünyasına aid olan faydalı qazıntı yataqları:
1.Donbas 2.Karakanda 3.Zəylik 4.Saar 5.Elzas 6.Ekibastuz 7.Zonquldağ 8.Peçora 9.Tengiz
A) 2 3 4 5 8
B) 2 3 6 7 9
C) 1 3 4 6 7
D) 2 4 5 7 10
E) 1 2 4 5 6

18. Mekonq və Amur çayalrı üçün ümumi cəhətlər:
1.Yayada bolsulu olurlar
2.Subekvatorial iqlim qurşağında yerləşirlər
3.Sakit okeana tökülürlər
4.Musson yağışlarla qidalanırlar
5.Çin və Rusiya arasında sərhəddirlər
6.Mülayim iqlim qurşağında yerləşirlər
A) 1,2,5
B) 1,3,4
C) 1,3,6
D) 2,4,6
E) 1,3,5

19. Ölkənin əhalisi 1995-ci ildə 3 mln 200 min nəfər, 2000-ci ildə 3 mln 296 min nəfər oluşmuşdur.Bu dövrdə orta illik artım neçə min nəfər faiz təşkil etmişdir ?
A) 19.2 və 0.6%
B) 25,2 və 0.7%
C) 18.3 və 0.5%
D) 64.9 və 0.9%
E) 96.1 və 0.4%

20. Qoyunçuluğun inkişafı hansə təbii landşaftları tələb edir:
A) subalp, alp çəmənlikləri, yarımsəhra və quru çöllər
B) subalp, alp çəmənlikləri və rütubətli subtropik meşələr
C) nival, subnival landşaft və yarımsəhar, quru çöllər
D) subalp çəmənlikləri, nival, dağ-çöl və dağ meşələr
E) suvarılan əkin sahələri və yarımsəhra, quru çöllər

21. Böyük Qafqazın dağ çəmənlikləri üçün səciyyəvi əlaməti:
A) buxarlanma güclüdür
B) mülayim isti iqlimdir
C) rütubətlik əmsalı vahiddən böyükdür
D) torpaq əmələgəlmə güclü gedir
E) seysmik cəhətdən sabitdir

22. ETİ dövründə sənayenin inkişafında təbii ehtiyyat amilinin rolunun azalması bağlıdır:
A) əmək ehtiyyatlarından səmərəli isifadə ilə
B) az material tutumlu sənaye səhələrinin inkişafı və süni materiallrdan geniş istifadə ilə
C) ekoloji vəziyyətin pisləşməsi ilə
D) nəqliyyat xərclərinin artması ilə
E) tükənməyən təbii ehtiyatlardan istifadənin azalması ilə

23. Yer kürəsini Ekvator boyunca 40 saata dövr edən təyyarənin sürəti:
A) 800 km/saat
B) 1400 km/saat
C) 600 km/saat
D) 2000 km/saat
E) 1000 km/saat

24. Okeaniya adalarında fosforit və apatit ehtiyyatlarının zəngin olması əlaqədardır:
A) duzlu okean suları ilə əhatə olunması ilə
B) əsasən mərcan mənşəli olmaları ilə
C) tropik isti iqlimdə yerləşmələri ilə
D) rütubət əmalı vahiddən yuxarı olması ilə
E) sahillərinin kiçik ölçülü olması ilə

25.Məhsuldar torpaqları ilə seçilən təbii zonalar:
1.Ekvatorila meşələr
2.Savabbalar
3.meşə-çöllər
4.Çöllər
5.Tayqa
6.Tundra
A) 2 4 6
B) 1 5 6
C) 2 5 6
D) 1 2 5
E) 2 3 4
27. Cədvəldə X çayının hövzəsinə düşən yağıntı və çayın axıtdığı suyun miqdarı göstərilmişdir.

Rəqəmlərə əsasən çaya aid düzgün fikiri müəyyən edin:
A) Çayın qidalanmasında qarın ərinti suları və yeraltı sular üstünlük təşkil edir
B) Çayın mənbəyi yüksək dağlıqda göldən başlayır
C) Çaydan suvarma sistemində istifadə oluna bilməz
D) Çayın qidalanmasında yağış suları və yeraltı sular təşkil edir
E) Çayın rejimində kəskin fərlər müşahidə olunmur

28.Ekvator üzərində dayanan müşahidəçi ilin hansı günündə Günəşin tam şərqdən çıxdığını və tam qərbdə batdığını görür?
A) bütün il boyu
B) yalnız 22 iyunda
C) 22 iyunda və 22 dekabrda
D) 21 mart və 23 sentyabr
E) 21 mart və 22 dekabr

29. III və XXII saat qurşaqları arasında minimum dərəcə fərqi
A) 75
B) 60
C) 15
D) 240
E) 300

30.Yarğan şəbəkəsinin yarnamsı üçün tələb olunur:
1.üst yumşaq çökmə süxur
2.meyilliyi dik olan yamac
3.Çökək ərazi
4.Nisbətən meyilli yamac
5.rütubətli iqlim
6.arid iqlim
7.Daimi yağış
8.qəfil leysan yağış
9.səthin buz örtüyü
10.səthdə bərk süxurların yayılması
A) 2 4 6 10
B) 1 5 6 10
C) 3 8 9 10
D) 1 4 6 8
E) 2 4 5 7