AZƏRBAYCAN DİLİ müəllimləri üçün sınaq imtahanı (3)
AZƏRBAYCAN DİLİ müəllimləri üçün Diaqnsotik və İşə Qəbul üzrə sınaq imtahanı (test nümunələri)
Natiq Vahidov/ Azərbaycan dili –Yeni vəsait
(Müəllimlər üçün nəzərdə tutlmuş test vəsaitindən)
Загрузка...
- Yeni Diaqnostik qiymətləndirmənin keçirilməsinə başlanılır
- İmtahana buraxılmayan müəllimlərlə bağlı RƏSMİ AÇIQLAMA
Загрузка...
19cu sualda duzgun cavab d olmalidir.Birinci misradaki sengulusun sozu ismin tesirlik halindadi .Yiyelik halli soz ozunden sonra fel getirmir.
2sualda su ıçmelıdır cumləsi ferqli təhlil olunur necədir,və nə etməlidir? su sozu cumlənin virində nə?, digərində nəyi? sualina cavab verir bu baximdan cavab e dir
inadindan donmek istemirdi cumlesini ferqli tehlilini vermeyinizi xahiş edirem
Əsərlərin xronoloji ardıcıllığı ilə bağlı olan testi heç cür anlamadım.Füzulini əsrini bir əvvəldə bir sonda verilib.ortada Zakir və Vaqif var.Zəhmət olmasa niyə bu variantı düz seçmisiniz izah edin.
Müəllimlərimizə dəstək!
Dəyərli həmkarlarım, Azərbaycan dilində hər hansı bir mövzunu mənimsəyən zaman onunla bağlı bəzi suallar ortaya çıxır ki, o suallar barədə heç bir qayda kitabında dolğun məlumata rast gəlmək olmur. Bu tip suallar tədris zamanı bizim üçün böyük sıxıntılar yaradır. Öz adıma qeyd edim ki, vəsaitdə bir müəllim kimi yazmaq istədiklərimi deyil, görmək istədiklərimi sizlərə təqdim etməyə çalışmışam. Bir müəllim olaraq, mən nəyi vəsaitdə görmək istəyirəmsə, böyük bir ehtimalla sizlər də onu görmək istərdiniz. Məs: “Mənim oxuduğum”, “sənin öyrənməyin” tipli birləşmələrin birincisi feili, ikincisi isə ismi birləşmədir.(Əsas tərəfdən şəkilçini çıxara biliriksə, ismi, bilmiriksə feili birləşmədir).
“Mənim böyük qardaşım gəldi” cümləsində cümlə üzvləri arasında hansı əlaqə var? (cümlədə soruşulmur, cümlə üzvləri arasında soruşulur, yalnız uzlaşma)
Biz bu tip məqamları dəfələrlə fərqli suallarda qarşınıza çıxarmağa çalışmışıq.
Belə məqamlar sınaq və qəbul imtahanlarında qarşımıza az çıxmır. Biz çətinliklə də olsa, bunları öyrənmişik. Amma bizim öyrənməyimizlə hər şey bitmir, öyrədə bilmiriksə, nə faydası var?! Müəllimin pedaqoji ustalığı sayəsində bu tip sualları izah etmək olur. Amma bu izah testlərlə təsdiqini tapmayınca öyrəncimiz üçün qaranlıq qalır. Onlar özləri verdiyimiz istiqamətdən sonra müstəqil işləyib, tədqiq edib mənimsəməyənə kimi bu bilik sadəcə əzbərdən ibarət olacaq ki, bu da çox qısa zamanda unudula bilir.
Vəsaitdə bütün mövzular işlənilmişdir, cavablarını da ayrıca zərf halında veririk.
Sonda mövzu və ümumi sınaqlar verilmişdir. Təbii ki, * lu (çətin tipli) suallar da var ki, onları işləmək ayrıca həzz və zövq verəcək, eyni zamanda diqqəti və əldə olunan bilikləri artırmağa, möhkəmləndirməyə xidmət edir. Məqsədimiz təcrübəli və peşəkar müəllimlər üçün tədris zamanı yanlarında hazır bir vəsaitin olmasını təmin etmək, gənc və yeni işə başlayacaq müəllim yoldaşlarımıza isə fərqli və hər mövzu üzrə qarşılarına çıxa biləcək mümkün test modellərini təqdim etməklə dəstək olmaqdır.
(Vəsait haqında şəxsi səhifəmizə yazmaqla ətraflı məlumat əldə edə bilərsiniz. Eyni zamanda 055 858 13 84 nömrəsinə də istənilən vaxt yazaraq və zəng edərək məlumat ala bilərsiniz. Bakıdan Azadlıq metrosundan – “Qlobus” kitab mağazasından, (metronun çıxışında) Əcəmi m. dan “Atlas” kitab evindən əldə edə bilərsiniz. Binəqədi mərkəzi dairədən – İdeya hazırlıq kursundan əldə etmək mümkündür.
(Bütün rayonlara poçt vasitəsilə göndərilir)
Salam belke siz bilesiz mesder zaman bildirir?
“Mənim oxuduğum” feli birləşmə (f-sifət tərkibi) olursa,”sənin öyrənməyin” niyə məsdər tərkibi olmasın və yaxud hər ikisi ismi birləşmə (3-cü növ t.s.b.)
20 de yazdi asanddi
elnur bey salam sizi narahat etdiyim ucun bagislayin dioqnostik qiymetlendirme ne vaxtdi?
10-cu sualın D bəndində #kökəldiyini sözünündə kökü sifətlə omonimdir.
D bəndiyində kökəldiyi sözünün kökü elə “Kök” sifətidir. (kök adam) Bu hansı sifətlə omonim ola bilər, isimlə ola bilər.Şərtdə isə sifətlə omonim istəyir.
Salam mənə 6 , 17, 19 cür suallar qaranlıq qaldı. Teleqramda rəqəmlər herfle yazılmır axı. 19 cür sualda feiller quruluşca sadədir axı. 6 çi sualda istidən soyuqda sebeb- zerfliyidiler, amma tamamile tərzi hərəkət, az_az kəmiyyət zerfidir axı.
Zema xanım ,19–cu sualda feillerin hamısı eyni quruluşda deyil ,çünki uşaq olmaq mürekkeb feildir .6– ci sualda ise söhbet zerflikden yox,zerfden gedir .Zerfin Sebeb meqsed deye mena növü yoxdur .İstiden,soyuqdan sözleri isimleşmiş sifetdir .Tamamile sözü düzeltme miqdar zerfidir .
Bes yadlasmaq felinin kökü” yad “,yeni yaddas menasinda olub sifet kimi “yad”,”özge”menalarini vere bilmez?
Salam.16 cı sualda axı nərə sözündə məna dəyişir.Bir nərə balıq birde varki nərə çəkmək
“Nərə” sözündə vurğunun yeri dəyişdikdə deyil, uzun saitin yeri dəyişdikdə məna dəyişir.
sadece Azerbaycan dilinde bezi qaydaya tabe olmayan hallar var. deyilen fikirlerde beli sekilcinin duzgunluyu baximdan dogru ola biler. ama dediyim kimi o zaman qorxu sozunu neynemek olar. burada anlasilmazliq odur ki . eslinde unc sekilcisi samitle biten sozlere uygunlasib. qorxu sozunde buna ehdiyac yoxdur. beli kitablarda bu cur gosterilib. ancaq tamamile dogru sayilmir menim fikrimce.
salam
1
Agziniza gelen variantlari secib duz goturursuz 40ilin peşekar muellimleri baxr bu suallara.Ekseriyyeti sehvdi
men Azerbaycan dili muellimi deyilem. ibtidai sinif muellimesiyem. ama ana dili biliyim kifayet qeder var. sozun kok ve sekilciye ayirmagi yeqinki hami bilir. axi bir soz mueyyen sekilci ile birlesende bir mena verirse demeli orda sekilcini ayirmaliyiq. beli unc sekicisi bezi sozlerde butov goturulmelidir cunki butov mena var. siz unc sekilcisinin kokune diqqet etsez oda eslinde c sekilcisidir.
sadece sozun yazilis qaydasinda mueyyen deyisiklikler olub uygunlasib. qorxunc sozunun tehlili beledir. qorx-u-nc. burada saitin olmagi dala unc butov yazilmaginin qarsini alir. basqa cur bunu qebul etmey dilimizdeki qorxu sozunun olmamagini dememekdir. yeqinki aydin oldu size ne demek istediyim
Demek istediyiniz aydındır .Söhbet Elmde qebul olunmağından gedir.Men Azerbaycan dili ve edebiyyat fakültesinde tehsil alıram .Qorxunc sözünü bu cür kök ve şekilçiye ayırmaq qorx–unc qorxu sözünün danılması demek deyil .Heç bele bir netice alınması doğru deyil .Nc deye bir şekilçi yoxdur .Eger dediyinizi bir neçe sözde tetbiq ede bilseniz bu qayda olar .Amma men çooox kitablar oxumuşam ixtisasımla bağlı onların heç birinde siz deyen kimi kök ve şekilçiye ayrılmır .Yeni siz de özünüz bilersiniz, amma yene de deqiqleşdirin zehmet olmasa, şerhi gördüm istemedim ki ,üstünden keçim kömek etmek istedim .Sehv anlamayaın oldumu .İnşallah imtahanı uğurla verersiniz.
xis-ilda sur-u dire-n dinle darix burada iki sae soz var
Günka xanım düzgün cvb dinlemekdir .Cemi bir sade söz var .Dar–ıx–maq deye kök ve çekilçiye ayrılır . Biz universitetde bu cür öyrenmişdik .
“Dar ıx” şəklində kök və şəkiçiyə ayrılır.
Men 8 ildir Azerbaycan dili ve edebiyyati muellimi isleyirem. Amma ” dar ” adli feil esitmemisem. Dar-ix . Bu cox guluncdur. Etimoloji cehetden , belke de , nese tapib deye bilerler. Ona qalsa , ” uzun ” ” uzan” sozlerinin kokunu de ” uz ” gotursunler. Soz coxdur , amma sebrim catmir yazmaga. Umumiyyetle , Azerbaycan dilinde mubahiseli meqam coxdur. Bizim dilcilerimiz guclu islemelidir.
Salam .–ıq,– ik,–ux,–ük şekilçisi az da olsa,isim ,feil,sifet,saylardan feil düzeldir .Dar feil deyil, ona göre eşitmemisiniz.Dar sifetdir .–ıx şekilçisi de sifetden feil düzeldib.Menaya diqqet edin .”Üreyim darıxır “yeni üreyimde darlaşma ,sıxılma gedir .Sınıxmaq ,gecikmek kimi sözler bu şekilçiler vasitesile yaranıb.uzun,uzat sözlerindeki fonetik hadisenin ise bu söze dexli yoxdur, mence.Yeni ikisini birleşdirib ikisine eyni qayda tetbiq etmek doğru deyil .Men neyi ise sehv dedimse evvelden üzr isteyirem ,çünki hele tehsil alıram .Amma ,Natiq müellim ,xahiş edirem münasibet bildirin ,men doğru yoldayam .Sehv anlamıyın ,Elnur bey ,yene de fikirlerinize hörmet edirem .
suallara gora cox sag olun.cox qalizdi.insallah imtahan suallari da bela olmaz
Hər kəsin fikrinə hötmətlə yanaşıram, Bir şeyi unutmayaq ki, məna baxımından əlaqənin olması ilə hər şey həll olunmur.Qrammatik tələb ödənməlidir, yəni -unc şəkilçisi feilə artırılan şəkilçi olduğundan onu ismə artırmaq, aləmi bir-birinə qatar: gül-ünc, qax-ınc, ……qorx-unc.
Zəhmət olmasa 7-ci sualı izah ederdimiz
Humbet bey, dinləmək sozunde kok birbasa dinle sozudur..Cunki dinle sozunde koku din hesab etsek, din( danis anlaminda ve bir de etiqad-meselen islam dini, xristian dini ve saire) ) sozu ile dinle( esit, qulaq as anlaminda ) sozu arasinda leksik bagliliq yoxdur. Ona gore sonun koku birbasa dinle hesablanir.
EDEBİYYAT TRSTLERİ YERLEŞDİRERDİNİZ ZƏHMƏT OLMASA
Bio bio bio bio hormetli admin bio testleri qoyunda bizehmet
Testler ucun sag olasiz, bezi seyleri deyim:
15 ve 20-ci sorular eynidir )
———-
2-ci soruda ne ucun D varianti duz hesab edilmir?
Onda ( o zaman , o vaxt) arzu etdiklərimin hamısı var idi.
Onda ( tamamliq kimi :O -evzlik- n bitisdirici-da yerlik hal ) arzu etdiklərimin hamısı var idi.
———-
9-cu soruda qorxunc sozunu qorx ( kok) ve unc- leksik sekilci kimi verilib.Qorxunc sozunu qorx-( feil) – u ( isim duzelden sekilci )- n bitisdirci samit- c sifete cevrilme sekilcisi kimi ve ya nc birlikde goturmek olmazmi? . Bezi sozler var ki, qedimde ayrica kok kimi islense de, hazirda ayrica kok kimi isledilmir, meselen alaq ( alca-l-q-) Bu tip sozlerde birbasa kok alcaq qebul edirik, bu oz yerinde. Amma hazira dilimizde ayriliqda qorx sozu de var, qorxu sozu de var.
———-
ve bir de 14- cu soru bir az qaranliq qaldi.
Nümunədə obrazlılıq göstəricisinin tam sırasını göstərin.
Qışda dağlar ağ geyinər, yaz qara,
Sağ dəstinlə ağ kağıza yaz qara.
(Aşıq Ələsgər)
numunede qrammatik norma pozuntusu var, meselen :Qışda dağlar ağ geyinər, yaz qara,-cumlede inversiya var .
Numune bedii usluba aid oldugu ucun qrammatik norma pozuntusun normal olaraq obrazliq gostericisi kimi qebul edilib ya hansi sebebe gore?
Salam Elnur bəy, 9-cu sualda cavab elə qorxunc. Çünki “qorx“ maq sözün kökü, “unc“ isə feldən sifət düzəldən şəkilçidir, onu u və nc kimi ayırmaq olmaz.
Bu az-dili testlərinə baxmışam çox qəlizdir düzdür, amma işləyəndə diqqətli olsanız tapmaq olar 😀
Jelena xanim,testin cavabinin yanlis oldugun demirem, cunkievvelden bu tip sozleri bir dilci alim bele qebul edib ve onun esasinda da bu cure oyredilir, amma nezere alaq ki, diger elm sahelerinde oldugu kimi dilcilikde de hele sovet doneminden baslayaraq dilci alimlerin bezilerinin yanlisliqlari ve ya ikili fikir ayriliqlari oldugu kimi, dusunurem ki bu tip sozlere de yeniden dilcilerin baxmasi lazimdir. Bir haldaki, sozun bir hissesi ayriliqda musteqilleksik anlam dasiyir, neye gore ayrica baslangic forma kimi hesab edilmesineyer biz qorxu sozun ayrica soz kimi goture bilmesek, o zaman beli, siz deyendir. Amma mesele ondadir ki,dilimizde hem qorx sozu ayrica var, hem de qorxu sozu de var . Meselen, deyirik ki, qorxu bize yad bir hissdir. Ve eyni zamanda c leksik sekilcisi de var,meselen qazanc sozundeki c kimi,qazanmaq felinden qazanc ismi. Tebii ki, burada qorxunc isim olmasa da , amamher halda eyni sekilcinin muxtelif nitq hissesi duzelde bimek xususiyyetleri yeterincedir.
sizdən çox xahiş edirəm informatika da yerləşdirəsiniz.