Azərbaycan dili və Ədəbiyyat – MİQ və SERTİFİKASİYA sınaq imtahanı 2020 + İzahlı

1. Feili sifətin əlamətlərindən birini feili bağlamaya aid etmək olmaz:

2. Vurğusu dəyişməklə nitq hissəsinə mənsubluğu dəyişməyən, ancaq leksik mənası dəyişən sözü göstərin:

3.               Ayna tutub hərdəm camal görməsi,

               Zülfə, zənəxdana sığal verməsi,

               Səhər ala gözün siyah sürməsi

               Əlinin hənası, hayıf ki, yoxdur!

Nümunənin morfoloji təhlili ilə bağlı doğru fikirləri müəyyən edin.

1. 1-ci, 2-ci, 3- cü misralarda işlənmiş məsdərlər mübtəda vəzifəsindədir.
2. –ıb⁴nəqli keçmiş zaman şəkilçisidir.
3. Mətndə ismin bütün hallarında işlənmiş sözlər vardır.
4. Nümunədə yalnız zaman zərfi işlənmişdir.
5. Feillər təsriflənməyən formadadır.

6. İki sadə sifət işlənmişdir.

4. Tərkibində iki leksik şəkilçisi olan sözləri göstərin:

1. çalışma 2.qabaqlaş        3. bəzəkli   4.qurulandı     5. ayaqlaş          6. çəkiliş

5. Hansı fikir səhvdir?

6. Hansı cümlədə sifət öz sualına cavab vermişdir?

7. Tərkibində həm sadə, həm də mürəkkəb isim işlənmiş cümlələri müəyyən edin.
1. Hazırcavab qız hamının diqqətini cəlb edirdi.
2. Şahsənəmin mülayim xasiyyəti, canıyananlığı onu hamıya sevdirmişdi.
3. Meşənin qurtaracağında çır- çırpıdan ocaq qalayıb yemək bişirirdilər.
4. Uşaqlar ayaqqabılarını axtarmağa başladılar.
5. Ana həsrətli və mehriban baxışlarını oğlunun üzündən ayırmırdı.

8. Eyni sözün təkrarı ilə zərflər yaratmaq üçün nədən istifadə etmək lazımdır?

9. Həm mənsubiyyət, həm də hal şəkilçisi qəbul etmiş əvəzlik hansı cümlələrdə işlənib?
1. Özünün yazdığı şeiri hamıya oxutdurdu.
2. Kimsədən bunları soruşmazlar.
3.Beləsinə nə deyəsən,ay camaat.
4. Özünlə gətirsən, çox sevinərdim.
5. Hərəsi bir alma götürdü.
6. Belələrindən hər şey gözləmək olar.

10. Hansı cümlələrdə feilin şərt şəkli işlənmişdir?
1. Gəlməsə, mən ora gedən deyiləm.
2. Əgər insansansa, məsləhətə qulaq asmalısan.
3. O, indi bura gəlirsə, bir yerdə gedək.
4. Adil yaxşı tələbədirsə, biz onun üçün hər şey edərik.
5. El bir olsa, dağ oynadar yerindən.

11. Sözlərdən birinin leksik mənası düzgün verilməyib:

12. –ma² şəkilçisi hansı cümlədə məsdər şəkilçisi kimi işlənib?

13. İcbar növ feil işlənən cümlələri seçin.

1. Qardaşım tez işığı yandırıb çölə çıxdı.
2. Uşaq qaçaraq tez özünü valideynlərinə çatdırdı.
3. Nəhayət ki, Asif müəllim inşanı yazdırdı.
4. O bütün işlərini qonşumuz Məleykə xalaya gördürürdü.
5. Kitabları sinif yoldaşına vaxtında çatdırdı.
6. Kasıbçılıqdan evində olan bütün əşyaları satdırdı.

14. Eyniköklü sözlər haqqında düzgün fikirləri müəyyən edin.
1. Eyniköklü sözlərin tərkibində həm leksik, həm də qrammatik şəkilçi iştirak edə bilər.
2. Eyniköklü sözlər həm eyni , həm də müxtəlif nitq hissəsinə aid olur.
3. Qalıq, qaldır, qalaq sözləri eyniköklü sözlər hesab edilir.
4. Eyniköklü sözlərin kökü mütləq eyni nitq hissəsi olmalıdır.
5. Sifətlərdən eyniköklü sözlər düzəltmək mümkün deyil.

15. Qeyri –müəyyən əvəzliklərdən biri bütün şəxslər üzrə mənsubiyyət şəkilçisi qəbul edə bilir.

16. Hansı cümlədə yalnız omonim kimi işlənə bilən söz vardır?

17. İsim haqqında fikirlərdən yalnız biri düzgündür:

18. “Olmaq” feili hansı cümlədə müstəqil deyil.

19. İsimləşmiş say haqqında fikirlərdən biri səhvdir.

20. “Sənətkarlıq istəyi” birləşməsində asılı tərəfin fonetik təhlili ilə bağlı səhvləri müəyyən edin.
1. Deyilişi ilə yazılışı fərqlidir.
2. Sözdə iki [r] samiti işlənmişdir.
3. Sözdəki [g] samitinin kar qarşılığı var.
4.[x] kar samitdir, cingiltili qarşılığı [ğ]- dır.
5. Vurğusu dördüncü hecaya düşür.

21. Müqayisələrdən biri səhvdir.

Ş. İ. Xətayi də ...

22. Hansı sənətkarın xüsusiyyəti verilməmişdir?

1. Suli Fəqihlə eyni əsrdə, eyni mövzuda poema yazmışdır.
2. Özünü haqq aşığı adlandıraraq qoşmalarında haqsızlığa, ədalətsizliyə qarşı etiraz etmişdir.
3. XV-XVI əsrlərdə yaşamış, ana dilində qəzəl, qəsidə, müsəddəslər yazmışdı.
4. Yaradıcılığı türk ədəbiyyatında dünyəvi poeziyanın örnəyi kimi dəyərləndirilmişdi.

23. Yalnız biri doğrudur:

24. “Sığmazam” (Nəsimi) qəzəli haqqında  yanlış fikri müəyyən edin.

25. Üzərində rəqəm yazılmış hansı ifadələr birlikdə bir əşyaya aid əlamətin digər əşyanın üzərinə köçürməklə obrazlılıq yaradılmasına nümunədir?

Axşam aya baxar ¹, gündüz ²  günəşə,
Ondan ətirlənər nərgiz, bənövşə,
Atası ³ torpaqdır ⁴, anası meşə,
Axıb öz-özünə durulur ⁵ bulaq ⁶.

(H. Arif)

26. Dramatik növə aid səhv fikirləri müəyyənləşdirin.
1. Müəllifin sözləri həmişə mötərizə daxilində verilir.
2. Hadisələrin, insanların, təbiətin və s. təsvirinə geniş imkan olur.
3. Əsası XIX əsrdə qoyulub.
4. Həyat hadisələrinin oxucuya çatdırılması təhkiyəyə əsaslanır.
5. Nümunələri həm nəzm, həm də nəsrlə yazıla bilər.

27. M. Füzulinin “Leyli və Məcnun” əsərində “Kitabın yazılma səbəbi” hissəsində bəhs olunur:
1. Məcnunun Leylini məktəbdə görməsindən
2. Məcnunun uşaqlığından
3. Şairin bəxtindən kömək diləməsindən
4. Rum zəriflərinin şairdən əsər yazmasını xahiş etməsindən
5. Qeysin nəzir-niyazla dünyaya gəlməsindən

28.

29. Nümunədə bənzəyənlə bənzədilənin yeri dəyişərsə, hansı təsvir vasitəsi alınar?

“Dəhanın sədəfdir, dişlərin inci,
 Sanasan ağzın püstədir, ay qız!” (M. P. Vaqif)

30. Dastan, nağıl, nəğmə, mahnı

Yuxarıdakı ardıcıllığa uyğun olaraq düzgün cavabı müəyyənləşdirin.

31.

32.

33.

34.

35. Məsnəvi şəklində qələmə alınmış poemalardan hansında başqa janrdan da istifadə edilmişdir?
1. “Dastani-Əhməd Hərami”
2. “Dəhnamə” (Ş. İ. Xətayi)
3. “Leyli və Məcnun” (N. Gəncəvi)
4. “Leyli və Məcnun” (M. Füzuli)
5. “Mehr və Müştəri” (Ə. Təbrizi)

36. “Hədisi-ərbəin”dən başqa M. Füzulinin daha hansı əsərinin tərcümə olduğu güman olunur?

37. “Salur Qazanın evinin yağmalanması boyu”nun (“Kitabi-Dədə Qorqud”) məzmununa aid edilə bilməz.

38.

39.

40. Verilən nümunə haqqındakı fikirlərdən biri doğrudur.

Bəzəndi hər bir ağac bir gül ilə,
Ağaclar cümlə gülpirahən oldu.
Açıldı yazilər, bitdi çiçəklər,
Gül ilə şol bənəfşə, süsən oldu.

41. Müəllim peşə fəaliyyətində etik davranış prinsiplərinə aid olanları seçin.
1. Loyallıq
2. Əməkdaşlıq
3. Mədəni davranış
4. Şəffaflıq
5. Gender bərabərliyi

42. Təhsilalanların vəzifələrinə aid olmayanı göstərin.

43. Təhsilverənlərin hüquqlarına aid olmayanı göstərin.

44. Bu prinsipin tələbinə əsasən müəllim təlim zamanı məzmun standartının hansı səviyyədə reallaşdığını müəyyən edə bilir. Bu hansı prinsipdir?

45. Qruplarla işin müsbət tərəflərinə aiddir:

1.şagirdin fərdi xüsusiyyətləri və potensial imkanları nəzərə alınır
2.fəaliyyətin sərbəstliyinə imkan verilir
3.qısa vaxt ərzində  qısa məlumat əldə etməyə imkan verir və şagirdi yükləmir
4.bir deyil bir neçə bilik mənbəyindən istifadə etməyə imkan verir
5.qrupun müvəffəqiyyəti qrup liderindən asılıdır, çünki bütün məsuliyyət onun üzərindədir

46. Uyğunluğu müəyyən edin.

I- Ümumi təhsilin məzmun prinsipləri
II- Ümumi təhsilin idarə etmə prinsipləri

a- Humanistlik
b- Hesabatlılıq
c- İnkişafyönümlülük
d- İnkişafın monitorinqi
e- Məsuliyyətin bölüşdürülməsi
f- Varislik
g- Dünyəvilik

47. Fənn kurikulumu (1) və Milli kurikuluma (2) xas olan xüsusiyyətləri seçib qruplaşdırın.
a- Təhsil səviyyələri üzrə ümumi təlim nəticələri
b- Formativ qiymətləndirmənin təşkili
c- Qiymətləndirmə və monitorinq
d- Xüsusidən ümumiyə təlim nəticələri
e- Ümumidən xüsusiyə təlim nəticələri
f- Səviyyələr üzrə təlim nəticələri
g- Siniflər üzrə təlim nəticələri

48. Müəllim şagirdlərə layihə hazırlayarkən strategiya müəyyən etməyi tapşırır. Şagirdlər strategiya müəyyən edərkən, müəllimin məqsədi şagirdlərdə hansı biliklərin inkişafını təmin etməkdir?

49. “Canlıların nəsil ağacını model əsasında tərtib edir” cümləsində hansı idrak prosesi inkişaf edir?

50. Verilmiş standartın taksanomiyasını müəyyən edin.

2.2.6. Komputerdə müvafiq mərhələdə  iş zamanı texniki təhlükəsizlik qaydalarına riayət edir.

51. Şagird mərhələləri gözləməklə eksperiment aparmaqla öyrənəcək. Bu zaman şagird hansı bilik əldə edir?

52. Hansı doğru deyil?

53. İdraki taksonomiyanın səviyyələri üzrə təlim nəticələrini uyğunlaşdırın:
1.Dəyərləndirmə
2.Sintez
3.Təhlil
4.Tətbiq
a.nəticə çıxarır, məsləhət verir, qərar qəbul edir
b.cümlə qurur, həll edir, təcrübədə istifadə edir
c.müqayisə edir, əlaqələndirir, parçalayır
d.proqnoz verir, fərziyyələr irəli sürür, tərtib edir

54. Bu üsul qərarların qəbul edilməsi zamanı alternativ yolları araşdırmaq və təhlil etmək məqsədi daşıyır. Bu hansı üsuldur?

55. Müəllimin hüquqlarını seçin:
1.tədrisin formasını, metodlarını və vasitələrini seçmək
2.təhsil sahəsində dövlət siyasətini həyata keçirmək
3.təhsil proqramlarının mənimsənilməsini təmin etmək
4.ixtisas və elmi dərəcəsini yüksəltmək
5.təhsil prosesinin idarə olunmasında fəal iştirak etmək

56. Texnologiya fənni üzrə " Tikmə" dərsində şagirdlərdə psixomotor bacarıqların formalaşma ardıcıllığını düzgün müəyyən edin:
1.Müəllimin və ya səriştəli yoldaşlarının tikiş tikməsini müşahidə edirlər
2.Özləri tikməyə cəhd edirlər
3.Tikiş tikirlər
4.Daha inamlı tikirlər
5.Keyfiyyətli tikiş tikirlər
6.Qeyri standart situasiyada tikməyi bacarırlar
7.Tikiş tikmək əvəzinə daha səmərəli vasitə təklif edirlər

57. Müəllim qarşısına məqsəd qoymuşdur: şagirdlər verilmiş əsəri oxuyub ümumiləşdirməli və əsərin əsas ideyasını müəyyənləşdirməlidirlər. Tapşırıq təfəkkürün hansı növünün inkişafına xidmət edir?

58. Bu təlim forması şagirdin sərbəst düşünməsi üçün real imkanlar yaradır. Məqsəd şagirdin fəaliyyətini izləmək, potensial imkanlarını müəyyənləşdirmək və inkişaf etdirməkdir. Bu hansı təlim formasıdır?

59. Şəkildəki dərman bitkilərini kateqoriyalara ayırın. Tapşırığa əsasən təlim məqsədlərini müəyyən edin:

60. Bədii nümunələrlə bağlı fikirlərini aydın və ardıcıl şərh edir. Emosional taksanomiyanın hansı səviyyəsindədir?